Pandemi süreciyle beraber bu hastalıktan korunabilmek için çeşitli önlemler almaya başladık. Bunlar arasında en etkililerin MASKE, MESAFE ve EL TEMİZLİĞİ olduğunu artık ezberlemiş durumdayız.
Bunların dışında neler yapabiliriz, ne gibi gıda takviyeleri yaparsak iyi olur, hangi vitaminler bizi daha çok korur gibi sorular hemen aklımıza gelen diğer sorular.
İşin bu kısmı aslında biraz karışık. İnternet ve sosyal medyaya bakılırsa kesin kanıta dayalı ve oldukça etkili, olmazsa olmaz takviyeler var.
Bu yazıyı yazma amacım bunların hepsini açıklamak değil. Öyle olsa konu biraz dağılır ve uzun sürer. Açıkçası bu tavsiyelerin MASKE, MESAFE ve TEMİZLİK önlemlerinin önemini azaltıyor gibi göstermesinden de korkuyorum.‼️
O nedenle bu sefer sadece C Vitamininden bahsetmek istiyorum. Diğer takviyeler başka yazıların konusu olsun.
C Vitamini takviyesi Covid-19'a karşı en etkili takviyelerden biri olarak gösteriliyor. Peki gerçekten öyle mi?
▪️C Vitamini, vücudumuzda üretemediğimiz dolayısıyla dışarıdan almaya mecbur olduğumuz vitaminlerden biri.
▪️Bağ dokusunda kollajen sentezinde önemli rölü var.
▪️Ayrıca inflamasyon (yangı - iltihap) durumlarında ortaya çıkan serbest radikal dediğimiz doku ve hücrelerimize zarar veren bazı maddelerin ortadan kaldırılması önemli bir işlevi. Bu serbest radikaller özellikle hastalığın ağır olduğu durumlarda çok daha fazla üretilmekte ve zararları çok daha fazla olmakta. C Vitamini ve Covid-19 ilişkisi burada devreye girmekte.
📌Özellikle ağır geçen Covid-19 vakalarında İV (damaryolu ile) C Vitamini verilmesinin klinik tablonun düzelmesinde katkısı olduğunu söyleyen çalışmalar var.
📌Ancak hafif olgular için C Vitaminin etkinliği ile ilgili bilgiler çok yetersiz.
📌Ağız yoluyla kullanımındaki belirsizlik ise çok daha fazla.
📌Hastalığı önlediğinde dair ise hiçbir kanıt yok. ‼️
Peki neden?
▪️Çünkü ağır hastalık sırasında ortaya çıkan serbest radikaller aslında hastalık çok hafif olduğu zamanda da ortaya çıkmakta. C Vitamini teorik olarak bu dönemde de etkili olur.
▪️Ayrıca C vitamini ucuz, suda çözünen, vücutta çok birikmeyen, dolayısıyla çok zararı olmayan bir vitamin.
▪️Bu nedenle bazı kurumlar C Vitamininin potansiyel faydaları göz önünde bulundurulursa, kesin kanıt olmasa bile potansiyel faydaları göz önünde bulundurularak kullanılabileceğini önermektedir.
Piyasada çok farklı dozajlarda C Vitamini bulunmakta ve bu da kullanımı ile kafa karışıklığı yaratmakta.
▪️C Vitamini için günlük alım miktarı 65-90 mg olarak önerilmekte.
▪️Günlük maksimum miktar ise 2000 mg'ı aşmamalı.
▪️Sağlıklı bir diyet ile günlük alım miktarı çok rahat karşılanabilmekte.
▪️Diyetle alınan C Vitamininin çok fazla olduğu zamanlarda bile bir yan etki görülmemekte. Ancak gıda takviyesi olarak fazla alınırsa istenmeyen şu etkiler görülebilir:
- İshal
- Bulantı
- Kusma
- Göğüs ağrısı
- Karın krampları
- Baş ağrısı
- Uyku bozukluğu
‼️Eğer C Vitamini takviyesi kullanıyorsanız ve bu şikayetler gelişirse biraz ara vermeniz uygun olacaktır.
Sonuç olarak C Vitamininin:
✔️Covid-19'dan koruduğuna dair kesin kanıt yok.
✔️Hastalık sırasında potansiyel faydaları var.
✔️Ciddi bir yan etkisi yok.
Ancak:
✔️Yüksek dozlarından kaçınılmalı.
✔️MASKE, MESAFE ve TEMİZLİĞİN önüne geçmemeli.
✔️Doktorunuzun, kullandığınızdan haberi olmalı.
Sağlıkla kalın.