YÜRÜTEÇ FAYDALI MI? ZARARLI MI?

            Bir bebek hareketlenmeye başladığı zaman genellikle ilk yaptığımız şeylerden birisi yürüteç alıp bu durumu daha eğlenceli hale getirmeye çalışmak olur. Peki bu yaptığımız doğru bir hareket midir, bebeğimizin gelişimini hızlandırır mı, yoksa zarar mı verir? Şimdi isterseniz kısaca buna bir göz atalım.

Öncelikle bebeğin gelişim aşamalarına bir gözden geçirelim. Bir bebeğin kaslarını kullanabilme becerileri zaman içinde belli bir sırayla gelişir. Buna motor gelişim diyoruz. Genel olarak sizin de gözlemlediğiniz şekilde yenidoğan bir bebeğin ilk motor gelişim aşaması başını dik tutmaya çalışmasıdır. Motor gelişim yukarıdan aşağıya doğru olur. Yani önce başını dik tutmaya çalışan bir bebek bunu sağladıktan sonra kollarını ve ellerini daha doğru kullanmaya başlar. Bunu bel kaslarının gelişmeye başlamasıyla dönme hareketi  izler. Bel ve karın kaslarının tam kontrolü ile bebek oturmaya başlar. Bu dönem yaklaşık 4-7 ay arasına denk gelir. İşte bu aylar “acaba yürüteç alsak mı?” sorusunun en çok akıllara geldiği aylardır. Ancak henüz motor gelişim olağanca hızıyla devam etmektedir. Oturma sonrasında artık sıra bacak kaslarının gelişmesine gelir ve bebek sırasıyla önce emeklemeye sonra ayağa kalkmaya ve yürümeye başlar. Tabi bunu kesintiye uğratacak bir müdahalede bulunmazsak:  YÜRÜTEÇ ALMAK GİBİ.

Bebeğin doğal gelişim sürecinde olan bazı durumları ona öğretmeye çalışmak ve öğrettiğimizi zannetmek yaptığımız genel bir hatadır. Yürüteç almanın da temel nedenlerinden birisi ona yürümeyi öğretmeyi çalışmak, sağa sola daha rahat ulaşmasını ve bununla eğlenmesini sağlamaktır.  Ancak yürüteç YÜRÜMEYİ ÖĞRETMEZ. Bir bebeğin yürümeyi öğrenebilmesi için önce çevreye ilgisinin artması, sonra bir yere ulaşma ihtiyacı hissetmesi ve en sonunda da bunun için çabalaması ve motor gelişim sürecine göre emekleme ve yürümeyi deneyimlemesi gerekir. Yürütece konan bir bebek ulaşmak istediği yere kolayca ulaşacak ancak yürümek için gerçek anlamda hiç çaba göstermemiş olacaktır. Ve bu durum yürümede gecikmeyle sonuçlanacaktır.

Şimdi gelelim yürüteçle ilgili diğer sakıncalı durumlara:

•     Dikkat etiyseniz yürütece konan bebekler bizim gibi önce yere topuğu basarak yürümezler. Parmak uçlarıyla kendilerini ileri doğru iterler. Bu durum gerçek bir yürüme değildir. Böyle yürümeye alışan çocukların parmak ucunda yürümeye çalıştıklarını çok sık gözlemlemekteyiz.
•     Motor gelişim sürecinde yürümek için koşullardan bir tanesi de ayakta düzgün durabilmektir, yani omurga etrafındaki kaslarımızın güçlü ve dik durmaya hazır olmasıdır. Bu hazırlığı gerçekleştirmeden yürüteçte uzun süre dik kalan çocuklarda omurgalarda eğrilik ezilme gibi durumlar görülebilmekte ve ileride tedavisi güç ortopedik sorunlar yaratabilmektedir.
•     Her ne kadar yürüteçler çok güvenli devrilmez vs gibi pazarlansalar da ev içi bebek kazalarının en sık sebebidirler.  Ani durumda kendisini koruma yeteneğinden henüz yoksun olan bir bebek için sonuçlar çok ciddi olabilir. Bu nedenle Amerika ve Kanada’da bir çok eyalette ve gelişmiş birçok ülkede yürütecin satışı bile YASAKTIR.

·         Son olarak genelde dikkatten kaçan bir durum da yürüteç içinde bebeğin kendisini kapalı bir alanda sıkışmış hissedebileceği ve psikolojik sorunlara yol açabileceği gerçeğidir.

Umarım yürüteç alma arefesindeki ebeveynlerimizin aklında bir nebze fark yaratabilmişimdir.

Sağlıklı kalın.
bursa çocuk doktoru, çocuk doktoru, serhat özdemir